TÓM TẮT:
Trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế, thực hiện link w88 cam kết quốc tế đặc biệt là link w88 Hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký kết, link w88 doanh nghiệp của Việt Nam đang phải đương đầu với những thách thức to lớn từ áp lực cạnh tranh của hàng hóa nước ngoài và link w88 hành vi cạnh tranh không lành mạnh. Việc sử dụng link w88 biện pháp phòng vệ thương mại phù hợp với quy định của Tổ chức thương mại thế giới (WTO) mà đặc biệt là công cụ chống bán phá giá nhằm bảo vệ lợi ích của doanh nghiệp Việt Nam. Bài viết này trên cơ sở nghiên cứu tình hình áp dụng công cụchống bán phá giácủa Việt Nam thời gian qua, từ đó đề xuất một số biện pháp nhằm tăng cường sử dụng công cụ hữu ích này.
Từ khóa:hiệp định thương mại tự do, phòng vệ thương mại, bán phá giá, chống trợ cấp, tự vệ.
1. Đặt vấn đề
Trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay, Việt Nam đang tích cực tham gia đàm phán và ký kết nhiều Hiệp định thương mại tự do (FTA) quan trọng với link w88 đối tác lớn. Tuy nhiên bên cạnh những cơ hội, nền kinh tế Việt Nam lại đang đứng trước nhiều thách thức lớn khi phải mở cửa thị trường cho hàng hóa nước ngoài thông qua link w88 cam kết cắt giảm và loại bỏ thuế quan. Mở cửa thị trường cho hàng hóa nước ngoài cũng đồng thời xuất hiện những hiện tượng cạnh tranh không lành mạnh của hàng hóa nước ngoài trên thị trường Việt Nam, đặc biệt là việc giá bán quá thấp gây thiệt hại rất lớn cho link w88 doanh nghiệp trong nước. Với hiện tượng trên, đã từ rất sớm link w88 nước trên thế giới, đặc biệt link w88 nước phát triển đã sử dụng có hiệu quả link w88 công cụphòng vệ thương mại(PVTM) như chống bán phá giá, chống trợ cấp và tự vệ thương mại để bảo vệ link w88 doanh nghiệp của mình trước link w88 hành vi cạnh tranh không lành mạnh của hàng hóa nhập khẩu. Trong khi đó ở Việt Nam bởi nhiều lý do, việc sử dụng link w88 công cụ PVTM mà đặc biệt là công cụ chống bán phá giá, chống trợ cấp còn rất hạn chế. Bởi vậy, việc nhận thức, nắm vững và tăng cường sử dụng công cụ chống bán phá giá hàng nhập khẩu là vô cùng quan trọng trong tình hình hiện nay.
2. Nhữngvấn đề chung về phòng vệ thương mạivà biện pháp chống bán phá giá
2.1. Một số khái niệm
Có thể hiểu link w88 biện pháp phòng vệ thương mại là một bộ phận của chính sách thương mại quốc tế của link w88 quốc gia. Đó là link w88 biện pháp được sử dụng để bảo vệ link w88 ngành sản xuất trong nước trước sự cạnh tranh của hàng hóa nước ngoài và nó bao gồm link w88 biện pháp chống bán phá giá (AD),chống trợ cấp(CVD) và tự vệ (SG).
Trong khi link w88 biện pháp chống bán phá giá và chống trợ cấp được sử dụng nhằm chống lại link w88 hành vi cạnh tranh không lành mạnh của hàng hóa nhập khẩu thì biện pháp tự vệ chủ yếu nhằm bảo vệ link w88 nhà sản xuất trong nước trước tình trạng gia tăng đột biến của hàng hóa nhập khẩu.
Biện pháp chống bán phá giá:
Trong thương mại quốc tế, bán phá được hiểu là khi có hiện tượng một loại hàng hóa được xuất khẩu từ nước này sang nước khác với mức giá bán thấp hơn cả giá bán của hàng hóa đó trên thị trường nước xuất khẩu và gây thiệt hại cho ngành sản xuất hàng hóa đó ở nước nhập khẩu. Theo quy định của WTO, đây được coi là hành vi cạnh tranh không lành mạnh và biện pháp chống bán phá giá có thể được áp dụng.
Theo quy định của WTO, biện pháp chống bán phá giá có thời hạn áp dụng tối đa là 5 năm nhưng có thể gia hạn nhiều lần sau mỗi lần rà soát lại. Biện pháp chống bán phá giá chỉ có thể được áp dụng nếu cơ quan hành chính của nước nhập khẩu sau khi tiến hành điều tra việc bán phá giá, ra kết luận khẳng định sự tồn tại đồng thời của cả 3 yếu tố sau đây:
- Hàng hóa nhập khẩu được bán phá giá với biên độ từ 2% trở lên.
- Có sự thiệt hại đáng kể đối với ngành sản xuất sản phẩm tương tự hoặc đe dọa thiệt hại đáng kể hoặc ngăn cản đáng kể sự hình thành của ngành sản xuất trong nước.
- Có mối liên hệ nhân quả giữa hành vi bán phá giá và link w88 thiệt hại kể trên.
Biện pháp chống bán phá giá về thực chất là để chống lại link w88 hành vi cạnh tranh không lành mạnh và trong đó thuế chống bán phá giá là công cụ được sử dụng phổ biến nhất. Thuế chống bán phá giá thực tế là khoản thuế bổ sung thường là rất cao ngoài thuế nhập khẩu thông thường đánh vào hàng hóa nhập khẩu được xác định là bán phá giá và gây thiệt hại cho sản xuất trong nước.
2.2. link w88 quy định của WTO và Pháp luật Việt Nam về chống bán phá giá
Theo WTO, link w88 nguyên tắc về chống bán phá giá được quy định tại:
Điều VI, Hiệp định chung về thuế quan và mậu dịch(GATT) quy định những nguyên tắc chung.
Hiệp định về chống bán phá giá (ADA) giải thích cụ thể cho Điều VI của Hiệp định GATT bao gồm link w88 quy tắc, điều kiện, trình tự, thủ tục điều tra và áp dụng biện pháp chống bán phá giá.
Đối với pháp luật Việt Nam, chống bán phá giá được quy định tại:
Pháp lệnh số 20/2004/PL-UBTVQH11 ngày 29/4/2004 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về chống bán phá giá đối với hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam.
Nghị định số 90/2005/NĐ-CP ngày 11/7/2005 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Pháp lệnh chống bán phá giá hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam.
Nghị định số 04/2006/NĐ-CP của Chính phủ về việc thành lập và quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của Hội đồng xử lý vụ việc chống bán phá giá, chống trợ cấp và tự vệ.
Quyết định số 848/QĐ-BCT ngày 5/2/2013 của Bộ Công Thương quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Cục Quản lý cạnh tranh.
Thông tư số 128/2013/TT-BTC ngày 10/9/2013 của Bộ Tài chính quy định về thủ tục hải quan, kiểm tra giám sát hải quan, thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu và quản lý thuế đối với hàng hóa xuất khẩu và nhập khẩu.
3. Thực tế áp dụng link w88 biện pháp PVTM và chống bán phá giá của nước ngoài và Việt Nam hiện nay
3.1. Tổng quan tình hình
Trong những năm vừa qua, cùng với sự tăng trưởng mạnh mẽ của xuất khẩu thì số lượng link w88 vụ kiện PVTM nước ngoài áp dụng với hàng hóa Việt Nam, đặc biệt là kiện chống bán phá giá ngày một tăng và số liệu minh họa tại Biểu đồ 1 đã chứng tỏ điều này.
Biểu đồ 1: Số lượng link w88 vụ điều tra chống bán phá giá của nước ngoài
đối với hàng xuất khẩu Việt Nam tính đến 2018
Nguồn: VCA
Tổng số link w88 vụ kiện chống bán phá giá đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam tính đến năm 2018 là 81 vụ và có xu hướng ngày một tăng lên.
Bên cạnh đó, xét về cơ cấu, link w88 biện pháp PVTM được sử dụng bởi nước ngoài và bởi Việt Nam lại có sự khác biệt rất lớn.
Bảng 1. Số lượng link w88 vụ điều tra PVTM đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam tính tới năm 2018
Nguồn: Tổng hợp số liệu từ Trung tâm WTO - VCCI
Qua số liệu nghiên cứu có thể thấy phía nước ngoài chủ yếu sử dụng nhóm link w88 biện pháp chống bán phá giá và chống trợ cấp (88,6%) mà ít sử dụng hơn biện pháp chống trợ cấp (15%).
Trong khi đó ở Việt Nam, tình hình lại khác.
Bảng 2. Số lượng link w88 vụ điều tra PVTM của Việt Nam đối với hàng hóa
nhập khẩu tính đến 2018
Nguồn: Tổng hợp số liệu từ Trung tâm WTO - VCCI
Nhìn vào Bảng 1 và 2 ta thấy số lượng link w88 vụ kiện và áp dụng link w88 biện pháp PVTM của Việt Nam đối với hàng nhập khẩu là ít hơn nhiều so với số lượng link w88 vụ kiện và áp dụng biện pháp PVTM mà phía nước ngoài áp dụng đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam. Điều này chứng tỏ link w88 doanh nghiệp Việt Nam còn ít quan tâm và gặp khó khăn khi áp dụng link w88 biện pháp PVTM.
Vấn đề thứ hai là ở chỗ trong khi đối với phía nước ngoài chống bán phá giá là chủ yếu và cũng khá nhiều vụ kiện chống trợ cấp thì ở Việt Nam lại chủ yếu lựa chọn biện pháp tự vệ và chưa có vụ kiện chống trợ cấp nào.
Lý giải về tình trạng trên có thể thấy, biện pháp tự vệ đơn thuần chỉ là biện pháp bảo hộ tạm thời trong điều kiện có sự gia tăng đột biến của hàng hóa nhập khẩu gây thiệt hại cho ngành sản xuất trong nước chứ không phải là biện pháp chống link w88 hành vi cạnh tranh không lành mạnh nên thủ tục đi kiện đơn giản hơn nhiều so với link w88 biện pháp khác, cụ thể là bên đi kiện không có nghĩa vụ chứng minh hành vi cạnh tranh không lành mạnh. link w88 doanh nghiệp và cơ quan điều tra của Việt Nam thường là ít kinh nghiệm và khó tiếp cận link w88 thông tin về chi phí của hàng nhập khẩu nên gặp khó khăn trong việc chứng minh hành vi cạnh tranh không lành mạnh nên ít lựa chọn biện pháp chống bán phá giá hay chống trợ cấp mà chủ yếu áp dụng biện pháp tự vệ.
3.2. Tình hình áp dụng biện pháp chống bán phá giá của Việt Nam đối với hàng nhập khẩu
Trong thời gian qua, mặc dù còn ít nhưng tính đến nay link w88 danh nghiệp Việt Nam đã có 4 vụ kiện chống bán phá giá thành công cho thấy những tín hiệu tích cực về sự thay đổi trong nhận thức, tư duy, năng lực của cơ quan nhà nước và doanh nghiệp Việt Nam. Có thể tóm tắt 3 vụ kiện chống bán phá giá như Bảng 3.
Bảng 3. link w88 vụ kiện chống bán phá giá hàng nhập khẩu vào Việt Nam
Như vậy, cả 4 vụ kiện chống bán phá giá hàng nhập khẩu của Việt Nam tính đến thời điểm này đều thuộc ngành Thép, đồng thời tính trên tổng số link w88 vụ kiện PVTM đối với hàng nhập khẩu của Việt Nam thì ngành Thép cũng chiếm đa số link w88 vụ kiện PVTM.
Xét trong bối cảnh hiện nay ở Việt Nam, việc bắt đầu áp dụng link w88 biện pháp PVTM mà chủ yếu biện pháp tự vệ cũng là hợp lý, nó bắt đầu cho thấy có sự quan tâm của Chính phủ cũng như link w88 doanh nghiệp Việt Nam đến link w88 biện pháp phòng vệ thương mại. Tuy nhiên, nhìn vào dài hạn chúng ta cần có sự quan tâm nhiều hơn vào biện pháp PVTM mà đặc biệt là chống bán phá giá bởi những điểm mạnh riêng có của nó.
So sánh 2 biện pháp PVTM như trình bày tại Bảng 4.
Bảng 4. So sánh 2 biện pháp chống bán phá giá và tự vệ
Việc kiện và áp dụng biện pháp chống bán phá giá khó khăn, phức tạp hơn nhiều, đòi hỏi phải thu thập thông tin sản xuất của phía nước ngoài, phân tích chi phí của hàng hóa nhập khẩu… nhưng bù lại có thời hạn dài hơn, với mục đích xây dựng môi trường cạnh tranh lành mạnh, nên giảm rủi ro trả đũa thương mại.
4. Nhữnghạn chế và một số biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng công cụ chống bán phá giá
4.1. Những hạn chế
Hệ thống Pháp luật về link w88 công cụ PVTM chưa hoàn thiện: Việt Nam mới chỉ có link w88 Pháp lệnh, Nghị định về chống bán phá giá và cũng chưa hoàn chỉnh, đặc biệt là thiếu link w88 Thông tư hướng dẫn nên gây khó khăn cho link w88 cơ quan chức năng cũng như doanh nghiệp trong thực hiện.
Hiểu biết của doanh nghiệp Việt Nam về link w88 biện pháp PVTM, đặc biệt công cụ chống bán phá giá còn hạn chế trong khi thông tin đến với doanh nghiệp cũng rất ít ỏi và thường chậm.
Khả năng tài chính hạn hẹp: link w88 doanh nghiệp Việt Nam hầu hết là link w88 doanh nghiệp nhỏ và vừa, tài chính hạn hẹp nên khó lòng theo đuổi link w88 vụ kiện chống bán phá giá hay chống trợ cấp đòi hỏi việc thu thập thông tin, chứng minh phức tạp, tốn kém.
Năng lực pháp lý hạn chế cũng là rào cản để doanh nghiệp tiếp cận nguồn thông tin về sản xuất và chi phí của doanh nghiệp xuất khẩu hàng vào Việt nam.
Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 không chỉ đưa đến cơ hội mà còn tạo ra một áp lực cạnh tranh rất lớn đối với doanh nghiệp còn yếu thế của Việt nam
Khả năng liên kết link w88 doanh nghiệp chưa cao: Để áp dụng biện pháp chống bán phá giá đòi hỏi nguyên đơn phải có thị phần đủ lớn (Ví dụ tối thiểu sản xuất 25% khối lượng sản phẩm toàn ngành) nên cần sự liên kết nhiều doanh nghiệp cùng ngành, nhưng đây cũng là một khó khăn cho link w88 doanh nghiệp Việt Nam.
4.2. Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng biện pháp chống bán phá giá hàng nhập khẩu
Đối với cơ quan nhà nước:
Cần hoàn thiện hệ thống luật pháp cùng link w88 Thông tư hướng dẫn cụ thể để thuận tiện cho doanh nghiệp.
Tăng cường thông tin, tư vấn cho doanh nghiệp thông qua link w88 trang thông tin điện tử, link w88 cuộc hội thảo, link w88 khóa học, tài liệu.
Thành lập cơ quan chuyên trách về PVTM (Hiện giờ Cục Quản lý cạnh tranh Bộ Công Thương đam đảm nhiệm chức năng này) và chủ động hỗ trợ doanh nghiệp trong việc thu thập, xử lý thông tin.
Hài hòa hóa quan hệ lợi ích giữa link w88 nhà sản xuất trong nước với link w88 nhà nhập khẩu hàng hóa: Thường luôn có sự xung đột lợi ích giữa link w88 nhà sản xuất kiện chống bán phá giá với link w88 nhà kinh doanh nhập khẩu hàng hóa cùng ngành. Bởi vậy rất cần vai trò của nhà nước trong việc giải quyết xung đột này vì lợi ích của cả nền kinh tế
Đối với doanh nghiệp:
Trước hết cần nâng cao nhận thức về pháp luật cạnh tranh, về link w88 biện pháp PVTM nhằm tránh được link w88 vụ kiện bất lợi bên cạnh đó lại biết sử dụng có hiệu quả link w88 công cụ này thông qua link w88 tài liệu, tham gia hội thảo và học hỏi kinh nghiệm từ link w88 đơn vị bạn...
Nâng cao vai trò của tổ chức hiệp hội: link w88 vụ kiện chống bán phá giá rất cần đến vai trò của link w88 hiệp hội trong việc kết nối doanh nghiệp cùng đứng đơn kiện và thu thập thông tin
link w88 doanh nghiệp cần tăng cường mối liên kết để có đủ khả năng về pháp lý, tài chính theo đuổi link w88 vụ kiện chống bán phá giá.
Cuối cùng, cần nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp, đặc biệt là ngành Thép cần tận dụng những cơ hội từ cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Đây chính là biện pháp để doanh nghiệp Việt Nam có thể chống lại link w88 hành vi cạnh tranh không lành mạnh của hàng hóa nhập khẩu một cách hiệu quả nhất.
5. Kếtluận
Quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam ngày càng sâu rộng, đặc biệt khi link w88 FTA thế hệ mới có hiệu lực với mức thuế giảm về 0%, chắc chắn một lượng hàng hóa khổng lồ có điều kiện đổ vào thị trường Việt Nam và kèm theo đó là link w88 hành vi cạnh tranh không lành mạnh gây thiệt hại to lớn đến link w88 ngành sản xuất trong nước. Trước viễn cảnh đó, link w88 công cụ PVTM phù hợp với luật pháp quốc tế sẽ được coi là những biện pháp cuối cùng để bảo vệ thị trường nội địa. Mặc dù việc áp dụng link w88 biện pháp PVTM của doanh nghiệp Việt Nam mới chỉ là bước đầu, còn nhiều hạn chế nhưng cho đến năm 2018 với 11 vụ kiện PVTM thành công, trong đó có 4 vụ kiện chống bán phá giá chứng tỏ Việt Nam đã có sự quan tâm hơn đến link w88 công cụ PVTM, đã trưởng thành hơn về nhận thức, năng lực pháp lý… Tuy nhiên, link w88 cơ quan chức năng, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động, tích cực hơn nữa trong việc sử dụng link w88 công cụ PVTM, đặc biệt là link w88 công cụ chống bán phá giá và chống trợ cấp để bảo vệ hiệu quả lợi ích của mình và giành thắng lợi trên thương trường.
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
- Ủy ban Thường vụ Quốc hội (2004). Pháp lệnh số 20/2004/PL-UBTVQH11 ngày 29/4/2004 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về chống bán phá giá đối với hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam.
- Chính phủ (2005). Nghị định số 90/2005/NĐ-CP ngày 11/7/2005 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Pháp lệnh chống bán phá giá hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam.
- Chính phủ (2006). Nghị định số 04/2006/NĐ-CP của Chính phủ về việc thành lập và quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của Hội đồng xử lý vụ việc chống bán phá giá, chống trợ cấp và tự vệ.
- Bộ Công Thương (2013). Quyết định số 848/QĐ-BCT ngày 5/2/2013 của Bộ Công Thương quy định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Cục Quản lý cạnh tranh.
- Điều VI, Hiệp định chung về thuế quan và mậu dịch(GATT) quy định những nguyên tắc chung.
- Hiệp định về chống bán phá giá(ADA) giải thích cụ thể cho Điều VI của Hiệp định GATT bao gồm link w88 quy tắc, điều kiện, trình tự, thủ tục điều tra và áp dụng biện pháp chống bán phá giá.
- Cổng thông tin điện tử Cục Quản lý cạnh tranh Bộ Công Thương.
- Trung tâm WTO (2015). Báo cáo “Sử dụng link w88 công cụ PVTM trong bối cảnh Việt Nam thực thi link w88 FTAs và Cộng đồng kinh tế ASEAN”.
- Marc L, Eric R và Gregory S. (2008). Does Legal Capacity Matter? Explaining Dispute Initiation and Antidumping Actions in the WTO, Phòng Giải quyết tranh chấp và link w88 khía cạnh pháp lý quốc tế của ICTSD.
SOME SOLUTIONS TO PROMOTE THE USE OF
ANTI-DUMPING MEASURES AND OTHER TRADE REMEDIES
Master. TRAN QUANG PHONG
Faculty of Economics and Business Administration, Hai Phong University
ABSTRACT:
In the context of Vietnam’s international economic integration and implementation of free trade agreements’ commitments, domestic businesses are facing a fierce competition from foreign companies and also unfair competition activities from foreign rivals. The use of trade remedies which are approved by the World Trade Organization (WTO), especially anti-dumping measures, is important for Vietnam to protect domestic enterprises. By analyzing the anti-dumping measure application of Vietnam in recent years, this paper proposes some solutions to strengthen the effectiveness of this application.
Keywords:free trade agreement, trade remedies, anti-dumping, subsidies and countervailing measure, safe-guard.
[Tạp chí Công Thương - link w88 kết quả nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ,
Số 13, tháng 6 năm 2021]
