Xu thế phát triển CNHT ở những quốc gia khu vực
Tại Malaysia và Thái Lan, dòng đầu tư của các nhà lắp ráp nước ngoài chảy vào công w88 chuẩn nhất điện-điện tử và ô tô (chủ yếu là từ Nhật Bản cuối thập niên 1980) đã thúc đẩy các nhà cung cấp trong nước và nước ngoài nỗ lực xây dựng cơ sở CNHT và tiếp tục cho đến ngày nay (JICA, VDF 2011)

Phát triển CNHT ở Malaysia và Thái Lan với chính sách đảm bảo lợi ích quốc gia và nhà đầu tư, đã mang lại lợi ích to lớn cho nhà lắp ráp nước ngoài. Đối tác Nhật Bản, cả tư nhân và Chính phủ, được hưởng lợi từ môi trường kinh doanh tốt hơn, đã nỗ lực hỗ trợ xúc tiến những hoạt động mang tính kinh tế đồng thời với chính trị và ngoại giao trong thiết kế chính sách và thực hiện có hiệu quả trong nhiều lĩnh vực với những đặc thù khác nhau. Về mũi nhọn công w88 chuẩn nhất, Thái Lan đi theo hướng toàn cầu để xây dựng môi trường kinh doanh tự do mở; thu hút đông đảo các công ty đa quốc gia và không kỳ vọng vào sản phẩm mang thương hiệu Thái. Khác với Thái Lan, Malaysia lại sử dụng biện pháp hành chính để định hướng cho cả khu vực tư nhân và nước ngoài trong xây dựng, phát triển sản phẩm mang thương hiệu quốc gia, thông qua bảo hộ thương hiệu và thị phần trong nước.

Trong xu thế phát triển cạnh tranh mang tính toàn cầu, các nước trong khu vực đều cam kết thúc đẩy CNHT trong các doanh w88 chuẩn nhất nhỏ và vừa (SME), song mối quan tâm này có sự khác biệt. Chương trình kết nối công w88 chuẩn nhất của Malaysia khuyến khích hợp tác sản xuất giữa doanh w88 chuẩn nhất FDI và doanh w88 chuẩn nhất trong nước, song mối quan tâm hàng đầu lại là đẩy mạnh công nghệ cao có tính đổi mới và độc lập trong các SME. Ngược lại tại Thái Lan, Chính phủ vẫn áp dụng chiến lược truyền thống nhằm thu hút nhiều nhất FDI chế tạo và thúc đẩy doanh w88 chuẩn nhất trong nước kết hợp với FDI. Theo đó, họ không ngừng nâng cấp cụm công w88 chuẩn nhất ô tô, vốn đã lớn nhất trong khu vực ASEAN và coi đó là trụ cột chính trong chính sách công w88 chuẩn nhất (VDF,JICA 2011).

Doanh w88 chuẩn nhất “Mỏ neo” thực thi chính sách CNHT ở Malaysia
Để đạt được mục tiêu phát triển, từ năm 1958, Malaysia đã vận dụng chính sách ưu đãi công w88 chuẩn nhất tiên phong cho những nhóm ngành sản xuất hàng tiêu dùng thay thế nhập khẩu. Thập niên 1970, trọng tâm chính sách công w88 chuẩn nhất chuyển sang định hướng xuất khẩu dựa vào các nhà sản xuất hàng lắp ráp và chế biến. Những năm 1980, Nhà nước can thiệp sâu vào phát triển công w88 chuẩn nhất nặng; liên doanh, thành lập doanh w88 chuẩn nhất nhà nước nhằm hình thành nền móng công w88 chuẩn nhất rộng lớn. Hoạt động sản xuất được bảo hộ mạnh mẽ bởi chương trình linh, phụ kiện triển khai năm 1988, sau đó phát triển thành chương trình thu mua trong nước. Trong tầm nhìn đến năm 2020, Chính phủ có những thay đổi trong thúc đẩy công w88 chuẩn nhất hỗ trợ, cụ thể hóa và mở rộng các biện pháp nhằm tăng cường năng lực cho các nhà cung cấp, đặc biệt trong ngành công w88 chuẩn nhất ô tô.

Quy hoạch công w88 chuẩn nhất giai đoạn 2006-2020 đã bổ sung vào danh mục chính sách dịch vụ, đặc biệt là công w88 chuẩn nhất hỗ trợ; tập trung vào tạo ra giá trị, tri thức, nguồn nhân lực và cơ sở hậu cần....Theo đó, chính sách CNHT là một phần quan trọng trong chiến lược tổng thể về doanh w88 chuẩn nhất nhỏ và vừa (SME). Theo đó, chương trình liên kết công w88 chuẩn nhất hỗ trợ, hợp tác FDI với doanh w88 chuẩn nhất trong nước đã tập trung vào phát triển cơ sở hạ tầng, xây dựng năng lực và tiếp cận nguồn vốn (JICA,VDF 2011). Malaysia đã nỗ lực phát triển các nhà cung cấp linh, phụ kiện và tăng cường liên kết công w88 chuẩn nhất giữa các doanh w88 chuẩn nhất lớn với nhà cung cấp trong nước. Chương trình linh phụ kiện triển khai năm 1988 hướng vào khuyến khích bán hàng cho liên doanh lắp ráp ô tô Proton. Proton được coi là “doanh w88 chuẩn nhất mỏ neo”, có nghĩa vụ mua linh, phụ kiện từ các SME; hãng này cùng Chính phủ hỗ trợ kỹ thuật và cấp vốn của nhà nước cho người bán hoặc nhà cung cấp linh kiện, phụ tùng.

Trong kết nối kinh doanh, Malaysia đã có 85 “doanh w88 chuẩn nhất mỏ neo” và 296 nhà cung cấp. Đáng lưu ý là, trên 54% “doanh w88 chuẩn nhất mỏ neo” là của Malaysia, 32,9% của Nhật Bản và nước Mỹ chỉ có 0,058%. Trong số các nhà cung cấp, 11% doanh w88 chuẩn nhất thuộc lĩnh vực rèn dập và gia công kim loại, 10% sản xuất linh kiện phụ tùng nhựa, 8,1% doanh w88 chuẩn nhất làm linh kiện và phụ tùng ô tô; riêng hãng Proton đã có trên 56 nhà cung cấp. Do cơ chế phối hợp tốt, thủ tục minh bạch và thực hiện rà soát thường xuyên, tối thiểu hóa được những rủi ro nên Malaysia có nhiều thành công trong hỗ trợ chủ động và toàn diện đối với những lĩnh vực ưu tiên phát triển.

Xúc tiến SME với trọng tâm hướng vào CNHT - nét riêng của Thái Lan

Trong thúc đẩy công w88 chuẩn nhất hỗ trợ, chương trình phát triển công w88 chuẩn nhất của kế hoạch 1986 - 1991 đã lựa chọn 3 lĩnh vực ưu tiên là công w88 chuẩn nhất kỹ thuật, công w88 chuẩn nhất chế biến và SME nông thôn. Chương trình này khuyến khích phát triển gia công kim loại, chế tạo linh kiện,phụ tùng hỗ trợ cho sản phẩm viễn thông và điện tử xuất khẩu; mặt khác, nhằm vào giảm bớt áp lực cán cân thanh toán do nhập khẩu linh kiện, phụ tùng phục vụ các nhà lắp ráp có vốn đầu tư nước ngoài.

Yếu tố mang tính quyết định đến quá trình công w88 chuẩn nhất hóa và thúc đẩy CNHT ở Thái Lan là thành công trong thu hút các nhà chế tạo nước ngoài. Ngoài thu hút dòng vồn FĐI lớn đến từ Nhật Bản trong thập niên 1980, Thái Lan cũng đã thu hút được nhiều công ty Đài Loan chuyển địa điểm đến đây. Nhờ những yếu tố ngoại sinh, Thái Lan đã đẩy mạnh tăng trưởng công w88 chuẩn nhất và chuyển dịch toàn diện cơ cấu kinh tế từ dựa vào nông w88 chuẩn nhất sang dựa vào công w88 chuẩn nhất chế tạo (JICA, VDF 2011).

Thái Lan thực hiện chính sách công w88 chuẩn nhất hóa dựa vào FDI theo hướng tiếp cận mở, không nặng về biện pháp hành chính; không quá kỳ vọng vào chế tạo sản phẩm mang thương hiệu quốc gia mà chú trọng thu hút nhiều nhà chế tạo nước ngoài và khuyến khích doanh w88 chuẩn nhất trong nước kết hợp chặt chẽ với họ để hấp thu kỹ năng và kiến thức. Về tổ chức và hoạch định chính sách công w88 chuẩn nhất hỗ trợ, Thái Lan thực hiện linh hoạt, nên mặc dù bất ổn chính trị, khủng hoảng kinh tế diễn ra thường xuyên, song họ vẫn duy trì được tăng trưởng dài hạn.

Có nhiều giải thích về công w88 chuẩn nhất hỗ trợ, sản phẩm và hoạt động đủ điều kiện khuyến khích phát triển phụ thuộc vào từng chương trình cụ thể và việc phân bổ ngân sách, song điểm chung được xác định đối với CNHT đó là định hướng vào các nhà chế tạo linh kiện, phụ tùng và gia công trong lĩnh vực ô tô, điện và điện tử (JICA, VDF 2011).

Xúc tiến SME với trọng tâm hướng vào CNHT là mục tiêu quan trọng nhất của chính sách công w88 chuẩn nhất Thái Lan. Năm 1996, Chính phủ thành lập tổ chức Phát triển Công w88 chuẩn nhất hỗ trợ (BSID). BSID đã tập trung hỗ trợ vào những lĩnh vực nhân lực,công nghệ và liên kết; thông qua các dự án phục vụ thiết thực góp phần thúc đẩy thị trường dịch vụ kinh doanh, chuyển giao công nghệ, đào tạo và tư vấn kỹ thuật.

Với mức tiêu thụ nội địa hàng năm trên 61,5 vạn ô tô, xuất khẩu 77,6 vạn chiếc và tổng lượng xe lắp ráp trong năm 2009 trên 1,8 triệu xe; công w88 chuẩn nhất ô tô đã trở thành mối quan tâm lớn của giới chức nhằm phát triển mạnh công w88 chuẩn nhất. Là nước sản xuất ô tô lớn nhất Đông Nam Á; đứng thứ 2 thế giới về sản xuất và tiêu thụ xe bán tải; với giá trị tạo ra trên 10,5% tổng sản phẩm quốc nội; công w88 chuẩn nhất ô tô Thái Lan được coi là một ngành mũi nhọn. Cả nước hiện có trên 2,37 triệu doanh w88 chuẩn nhất SME và gần 12.500 doanh w88 chuẩn nhất lớn; trong số này, có trên 900.000 SME hoạt động trong lĩnh vực chế tạo.

Trong phát triển công w88 chuẩn nhất ô tô, Thái Lan rất coi trọng sản xuất phụ tùng và linh kiện. Từ sau khủng hoảng tài chính châu Á, kim ngạch xuất khẩu linh kiện, phụ tùng liên tục gia tăng, đạt giá trị trên 4,7 tỉ USD vào năm 2008. Riêng về tỷ lệ nội địa hóa, Thái Lan đạt mức 80% đến 90% đối với xe bán tải và từ 30% đến 70% cho nhiều dòng xe du lịch.

Cơ cấu công w88 chuẩn nhất ô tô cả nước đã được hình thành với 17 nhà lắp ráp ô tô, 9 doanh w88 chuẩn nhất xe máy là những cơ sở lớn liên doanh với nước ngoài. Hệ thống nhà cung cấp sản phẩm CNHT có khoảng 2300 SME; trong đó có 1.641 nhà cung cấp bậc 2 và 3, 100% là những công ty trong nước. Số nhà cung cấp bậc 1 có khoảng 650 với 47% có vốn đầu tư nước ngoài và 53% còn lại là những doanh w88 chuẩn nhất Thái Lan.

Nhìn chung, chính sách công w88 chuẩn nhất của Thái Lan được định hướng theo thị trường mở, cho phép phát triển những dự án FDI khổng lồ, chấp nhận áp lực toàn cầu và coi đó là cơ hội để học hỏi và hoàn thiện chứ không phải là nguy cơ. Theo đó, mối quan tâm truyền thống trong xây dựng liên kết FDI, nâng cao kỹ năng sản xuất chế tạo, xây dựng những cụm công w88 chuẩn nhất ô tô, điện và điện tử vốn đã lớn song vẫn tiếp tục được mở rộng sau nhiều thập kỷ phát triển; đây cũng là nhân tố thúc đẩy mạnh mẽ CNHT ở giai đoạn sau.

Vấn đề rút ra đối với phát triển CNHT ở Việt Nam
Sau công bố Quy hoạch tổng thể về CNHT đến năm 2010, khu CNHT Việt Nam-Nhật Bản tại Quế Võ được khởi công; tháng 7/2010, Thủ tướng Chính phủ chủ trương đầu tư xây dựng khu CNHT Nam Hà Nội; ngày 24/2/2011 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 12/2011/QĐ-TTg về chính sách phát triển ngành công w88 chuẩn nhất hỗ trợ. Tuy nhiên, đến nay vai trò của CNHT chưa được nhận thức sâu rộng trong lãnh đạo các cấp, cộng đồng xã hội và giới doanh w88 chuẩn nhất nên nhiều vấn đề cốt lõi chưa được quan tâm đúng mức, thời cơ bị bỏ lỡ và CNHT Việt Nam đang bị bỏ cách khá xa so với các nước láng giềng.

Trình độ công w88 chuẩn nhất của Việt Nam hiện đang còn rất thấp so với các nước trong khu vực, chỉ bằng Trung Quốc vào những năm 1980, Malaysia những năm 1970 hoặc tương đương với trình độ phát triển của Hàn Quốc trong thập niên 1960 ( VDF, JICA 2011). Trên thực tế, Việt Nam là nước nhập siêu lớn; số liệu tổng hợp gần đây cho thấy, khoảng 80% giá trị kim ngạch nhập khẩu dành cho nguyên liệu đầu vào, thiết bị, phụ tùng và máy móc phục vụ sản xuất trong nước.

Cùng với trình độ công nghệ thấp, CNHT mới manh nha, chưa có gì đáng kể. Sau hơn 10 năm tiến hành, đến nay tỷ lệ nội địa hóa lắp ráp ô tô mới đạt từ 5% đến 10%; nhiều cơ sở chỉ tìm được những sản phẩm trong nước là xăm lốp, dây điện, khung ghế ngồi, bàn đạp chân ga, chân phanh, và ăng ten cho radio trong xe. Hầu hết cơ phận đều phải nhập khẩu từ động cơ đến các chi tiết, vật liệu đơn giản như vải bạt, da, mút ... cho đến ốc vít.

Điều tra phát triển công w88 chuẩn nhất của Việt Nam, Thái Lan và Malaysia, Diễn đàn Phát triển Việt Nam (VDF) nhận định, Việt Nam đang tụt hậu khá xa so với các nước láng giềng trong việc hoạch định và triển khai thực hiện các biện pháp thúc đẩy công w88 chuẩn nhất hỗ trợ... So với Thái Lan và Malaysia, VDF cho rằng, chính sách công w88 chuẩn nhất Việt Nam nói chung và CNHT nói riêng còn tương đối sơ sài; các danh mục chính sách hiện tại của Việt Nam kém hiệu quả hoặc là chưa có (VDF, JICA 2011) .

Báo cáo của Diễn đàn phát triển Việt Nam (VDF) tháng 01/2011 nhận xét, Quy hoạch tổng thể về CNHT Việt Nam đến năm 2010 và tầm nhìn 2020 đã được thông qua. Tuy nhiên, định nghĩa về CNHT còn quá rộng, bao trùm hầu hết các vấn đề liên quan đến toàn bộ chuỗi giá trị từ nguyên vật liệu đến marketing mà Việt Nam không thể giải quyết nhanh chóng với kinh nghiệm và nguồn lực còn nhiều hạn chế. Mặt khác, CNHT được liệt kê cho từng ngành mà không tính đến sự trùng lặp và liên kết giữa các nhà sản xuất linh phụ kiện; đặc biệt việc gộp công w88 chuẩn nhất may mặc và giày dép có nhu cầu nguyên vật liệu rất đặc trưng vào cùng với công w88 chuẩn nhất cơ khí, điện, điện tử và ô tô càng làm tăng thêm khó khăn cho việc triển khai thực hiện (VDF 2011) .

Trên quan điểm của chuyên gia tư vấn nước ngoài, khảo sát của Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) cho thấy, tỷ lệ phụ tùng mua tại Việt Nam thấp hơn so với bất kỳ quốc gia nào khác trong ASEAN. Từ những kết luận rút ra qua điều tra so sánh phát triển CNHT ở ASEAN, VDF và JICA đã có những gợi ý nhằm xây dựng thành công chiến lược thúc đẩy CNHT Việt Nam. Theo đó, cần coi phát triển các SME, CNHT và nhân lực công w88 chuẩn nhất là vấn đề then chốt của chiến lược công w88 chuẩn nhất. Giữa chiến lược coi trọng FDI với xây dựng liên kết công w88 chuẩn nhất và chiến lược xây dựng những SME độc lập có công nghệ cao nên lựa chọn chiến lược ban đầu. (VDF,JICA 2011).

Trước vô vàn khó khăn và thách thức trong bối cảnh mới của hội nhập quốc tế và khu vực, giải pháp thiết thực đối với CNHT nước ta cần được hình thành trên cơ sở đánh giá đúng thực trạng, tìm được thế mạnh và điểm yếu để xác định được những mặt hàng chủ lực có được lợi thế cạnh tranh trong hoạch định chính sách.